حس آمیزی چیست؟
#دانش‌های_ادبی
#حس‌آمیزی چیست؟
آمیختن دو حس است در یک کلام به گونه ای که از یک حس به جای حس دیگر استفاده شود .
و این آمیختگی سبب زیبایی سخن گردد .
مثال : ببین چه می گویم .
توضیح : شما سخن را با حس شنوایی در می یابید اما گوینده از شما می خواهد سخن او را ببینید که به این آمیختگی حس ها ،
« حس آمیزی » می گویند .
مثال‌های دیگر :
خبر تلخی بود . روشنی را بچشیم . با مزه نوشتن . آوای سبک و لطیف . قیافه بانمک . پند تلخ . نگاه تلخ . چشم شور ...
نقطه اوج حس‌آمیزی در شعر فارسی، اشعار بیدل دهلوی و صائب تبریزی و نیز اشعار سهراب سپهری است
ولی رمز تأثیر و زیبایی حس‌آمیزی در چیست ؟؟
چرا جابه‌جایی حس‌ها گاهی دلپذیرتر از صورت طبیعی آن‌هاست ؟؟
یک عامل می تواند این باشد که تعداد صفات در میان حس های مختلف ، متفاوت است
و عامل دیگر این که انسان در مقابل بعضی حواس ، واکنش عاطفی ویژه ای دارد .
مثلآ صداها فقط چند صفت معدود دارند ؛ یا بلندند ، یا کوتاه یا زیر یا بم و انسان در برابر این صدا ها ، قضاوت‌های شناخته شده‌ای ندارد ،
در حالی که در برابر مزه ها چنین قضاوت روشنی وجود دارد. شیرینی را همه به طور ملموسی می‌پسندند و تلخی را هیچ کس نمی‌پسندد .
بنابر این وقتی کسی بخواهد خبری را ناپسند جلوه دهد ، در قلمرو حس شنوایی صفت شناخته شده و بارزی پیدا نمی‌کند ، اما در قلمرو چشایی چنین صفتی وجود دارد و او به‌ناچار مثلآ می گوید :
« خبر تلخ»
و از همین روی است که در بیشتر حس آمیزی‌ها گرایش به سوی حواس بینایی ، چشایی ، یا بساوایی است .
